Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн депутачӗ, «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» парти пайташӗ Владимир Михайлов темиҫе хваттерлӗ пулни ҫинчен «Правда ПФО» тӗнче тетелӗнчи хаҫатра пӗлтернӗ.
Владимир Михайловӑн харпӑрлӑхӗнче — Йӗпреҫ районӗнче пиллӗк, Ҫӗрпӳ тата Етӗрне районӗсенче икшер, Канаш районӗнче тата Мари Элти Козмодемьянск хулинче пӗрер хваттер. Хуласенче депутатӑн хваттерӗсем тата нумайрах-мӗн: Ҫӗнӗ Шупашкарта — 5 хваттер, Шупашкарта — 31 хваттер. Шупашкартисем, сӑмахран, Мате Залка, Граждан, Пролетарски, Николаев космонавт, Богдан Хмельницкий урамӗсенче, Мир, Максим Горький, 9-мӗш пилӗкҫуллӑх, Трактор тӑвакансен проспекчӗсенче иккен.
«Халӑх тарҫи», «Правда ПФО» тӗнче тетелӗнчи хаҫатра ҫырнине ӗненсен, ҫынсене пысӑк процентпа укҫа парса пурӑннӑ.
Йӗпреҫ районӗнче «Элкер вулавӗсем — 2019» ӑслӑлӑхпа практика конференцийӗ иртнӗ.
Район администрацийӗ сайтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, культура мероприятине Пысӑк Упакассинчи тулли мар вӑтам шкул пуҫарнипе йӗркеленӗ. Конференцине вара Йӗпреҫри 2-мӗш вӑтам шкула пухӑннӑ.
Чӑваш халӑх поэчӗ ҫуралнӑранпа 125 ҫул ҫитнине халалланӑ вулава ачасен ӑслӑлӑх пӗлӗвне сарас, вӗсенче тӗпчев туртӑмне аталантарас шухӑшпа ирттернӗ.
Конференцие Липовкӑри тулли мар вӑтам, Эйпеҫри, Кӗлӗмкассинчи, Пучинкери, Чӑваш Тимешри, Йӗпреҫри 2-мӗш вӑтам шкулсем хастар хутшӑннӑ. Вулава пуҫарса янӑ Пысӑк Упакассинчи шкул та, паллах, нумай тӑрӑшнӑ.
Вулава 23 ачапа 20 педагог хутшӑннӑ. Ҫӗнтерӳҫӗсем республика шайӗнче иртекен конференцие кайма тивӗҫнӗ.
Сӑмах май, Ҫемен Элкер Пысӑк Упакассинче 1894 ҫулхи ҫу уйӑхӗн 1-мӗшӗнче ҫуралнӑ.
Йӗпреҫ районӗнчи Тымар поселокӗнче пурӑнакан 48 ҫулти арҫын саккуна пӑсса Мускава тухса кайнӑ. 2017 ҫулта ун тӗлӗшпе 8 ҫуллӑха административлӑ надзор йышӑннӑ. Вӑл унччен преступлени тунӑ пулнӑ, ӑна тӗрмене хупнӑ.
Анчах йӗплӗ пралук леш енчен тухсан, 2018 ҫулхи чӳк-раштав уйӑхӗсенче, хайхи арҫын район территорийӗнчен Мускава тухса кайнӑ. Унӑн ҫакна тума юраман.
Ҫак арҫына суд тунӑ. Судья арҫын айӑпне йышӑннине, унччен те преступлени тунине шута илнӗ, ӑна ҫирӗп режимлӑ колоние 6 ҫуллӑха ӑсатнӑ.
Ҫак кунсенче Тӗмен хулинче Пӗтӗм Раҫҫейри хӗллехи ял спорт вӑййисем иртеҫҫӗ. Унта пирӗн тӑрӑхрисем те тухса кайнӑ.
Спорт ҫемйисем хушшинче Чӑваш Енрисем халех палӑрнӑ. Йӗпреҫ районӗнчи Алексейпа Наталья тата вӗсен ывӑлӗ Никита Ефремовсем 12-13 ҫулсенчи арҫын ачасемлӗ ҫемьесен хушшинче тупӑшаҫҫӗ. Пӗчӗкрех ачаллисен хушшинче Тӑвай районӗнчи Владимирпа Алина тата вӗсен ывӑлӗ Глеб Никифоровсем ӑмӑртаҫҫӗ.
Ҫемье командисем хутӑш эстафетӑра тупӑшнӑ та пирӗн ҫемьесем иккӗшӗ те хӑйсен ушкӑнӗсенче иккӗмӗш вырӑн йышӑннӑ.
Паян йӗлтр эстафетинче ӑмӑртнӑ. Кӗҫӗн ушкӑнра Ефремовсем иккӗмӗш тухнӑ, Никифоровсем — тӑваттӑмӗш вырӑнта.
Тӗменти ҫав ӑмӑртӑва пирӗн республикӑран Вӑрнар, Шупашкар, Йӗпреҫ, Тӑвай, Ҫӗмӗрле тата Етӗрне районӗсенчи 24 спосртмен хутшӑнать.
Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев вырӑнти пуҫарусемпе (тепӗр майлӑ каласан, укҫан пӗр пайне ҫынсем хӑйсем пухнӑ тупрана хушаҫҫӗ) ача-пӑча лапамӗсем, ҫулсем тума, ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх объекчӗсене юсаса ҫӗнетме, территорие хӑтлӑх кӳме республика хыснинчен кӑҫал 207 миллион тенкӗ уйӑрассине паян Инстаграмра пӗлтернӗ. Кунсӑр пуҫне муниципалитетсен хыснинчен 59 миллион тенкӗ уйӑрассине каланӑ. Уйрӑм ҫынсемпе предприяти-организацисем ҫавӑн валли 52 миллион тенкӗ пухнӑ.
Ҫак хыпара вуланисенчен пӗри, mkrasota.ibresi, Йӗпреҫ районне хӑҫан мӗн те пулин уйӑрӗҫ тесе пӑшӑрханнӑ. Вӑл ӗнентернӗ тӑрӑх, Йӗпреҫ поселокӗ куҫ умӗнчех пӗтсе пырать имӗш. Ӗҫ те, ҫул та ҫук. Районта пурӑнакансен йышӗ чакса пырать, «выҫлӑхпа вилесрен» ҫынсем урӑх ҫӗре куҫса каяҫҫӗ имӗш. Поселокра ача-пӑча валли йӗркеллӗ лапам та ҫук тенӗ.
Йӗпреҫ районӗнчи Пучинке ял тӑрӑхӗн экс-пуҫлӑхӗ ӗҫ вырӑнӗпе ытлашши усӑ курнӑ тесе шутлаҫҫӗ. Ун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Следовательсем тӗпчесе пӗлнӗ тӑрӑх, 2009 ҫулхи ҫурла уйӑхӗнче ҫак пуҫлӑх ывӑлӗн 1,5 тӑваткал метрлӑ ҫӗр лаптӑкӗ тӗлӗшпе харпӑрлӑх прави пур тесе суя документ хатӗрленӗ. Каярахпа ывӑлӗ регслужба урлӑ ҫак участокӑн харпӑрҫи пулса тӑнӑ. Чӑннипе вара ҫӗр район администрацийӗн пулнӑ.
РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗн следователӗсем пуҫиле ӗҫе малалла тӗпчеҫҫӗ.
Унччен маларах сайтра Федерацин хӑрушсӑрлӑх службин ӗҫченӗсем Патӑрьел ял тӑрӑхӗн экс-пуҫлӑхне тытса чарни пирки пӗлтернӗччӗ.
Нарӑс уйӑхӗн 6-мӗшӗнче Йӗпреҫ районӗнче шкул ачи машина кустӑрми айне лекнӗ. Кун тӗлӗшпе административлӑ тӗпчев ирттереҫҫӗ.
Ирхине 8 сехет те 20 минутра «Энӗш» автоҫулӑн 103-мӗш ҫухрӑмӗнче, Йӗпреҫ поселокӗнче, пулнӑ ку. 9-мӗш класс ачи Мересьев урамӗнче ҫул урлӑ чупса каҫнӑ. Анчах вӑл малтан транспорт килнипе килменнине лайӑх пӑхман. Ҫав вӑхӑтра «Фольксваген Транспортер» машина ҫывхарнӑ.
Водитель тӑрук чарӑнса ӗлкӗреймен, Йӗпреҫри 2-мӗш шкулта ӑс пухакан арҫын ачана ҫапса хӑварнӑ. Аварире ача суранланнӑ.
Чӑваш Енри районсем ҫур акине хатӗрленме пуҫланӑ ӗнтӗ. Хӑшӗсем паян удобрени туянаҫҫӗ, теприсем вӑрлӑха кондицие лартассипе ҫине тӑраҫҫӗ.
«Россельхозцентр» федерацин патшалӑхӑн хысна учрежденийӗн Чӑваш Енри филиалӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, ӗнерхи кун тӗлне 44,8 пин тонна вӑрлӑх тӗрӗсленӗ. Ҫак кун тӗлне пӗлтӗр, сӑмах май, 45,1 пин тонна пахаланӑ. Халь тӗрӗсленинчен кондицие ларнӑ вӑрлӑх хисепӗ — 61 процент. Пӗлтӗрхи ҫак вӑхӑта акана юрӑхлӑ вӑрлӑх хисепӗ 34 процент пулнӑ.
Кондициллӗ вӑрлӑх хисепне Йӗпреҫ районӗнче 2 процент лайӑхлатнӑ.
Вӑрлӑха ака валли хатӗрлессипе уйрӑмах лайӑх ӗҫлекен районсен шутӗнче — Тӑвай тата Вӑрнар районӗсем. Малтан асӑннинче мӗнпур вӑрлӑхӑн 92 процентне хатӗрлесе ҫитернӗ, юлашкинчен каланинче ҫак хисеп 83 процентпа танлашнӑ.
Халӑхран пухакан сӗт хакӗ Чӑваш Енри ялсенче хӑпарнӑ. Кун пирки республикӑн Ял хуҫалӑх министерстви ведомствӑн агроапат-ҫимӗҫ рынокне йӗркелекен сектор хыпарлани тӑрӑх пӗлтерет.
Сӗте халӑхран пӗр литрне вӑтамран 19 тенкӗ те 30 пуспа пухаҫҫӗ. Ку вӑл унчченхи ҫулхи танлаштаруллӑ тапхӑртинчен 8,8 процент, е 1 тенкӗ те 70 пус, пысӑкрах. Тӗрлӗ районта тӗрлӗ хакпа пухаҫҫӗ. Улатӑр районӗнчех, ав, пӗр литр хакӗ 17 тенкӗрен пуҫласа 21 тенке те 50 пуса ҫитет.
Сӗт хакне Йӗпреҫ районӗнче 1 тенкӗ ӳстернӗ, Комсомольскипе Елчӗк районӗсенче — 50-шар пус.
Халӑхран тата хуҫалӑхсенчен пухнӑ сӗте тирпейлекен предприятисем вӑтамран 23 тенкӗ те 35 пуспа туянаҫҫӗ. Юлашки эрнере савутсем, сӑмах май, хака 10 пус чакарнӑ.
Шупашкартан 114 ҫухрӑмра вырнаҫнӑ уҫӑ тӳпе айӗнчи музее ҫӗнетес ӗҫ вӗҫленсе пырать. Сӑмах Йӗпреҫ районӗнчи музей пирки пырать. Вӑл – республикӑри пӗртен-пӗр этнопарк.
Музей уҫӑлнӑранпа 40 ҫул ҫитнӗ, унтанпа ӑна пӗрре те юсаман. Унти ҫуртсем – республика пӗлтерӗшлӗ архитектура палӑкӗсем. Вӗсен хӑмисем ҫӗрсе пӗтнӗ, халӗ ҫӗннипе улӑштарнӑ. Чӑвашсен пурнӑҫӗпе ҫыхӑннӑ ытти хуралтӑ та вырӑн тупнӑ унта. Тавралла тытнӑ картана та ҫӗнетнӗ.
Этнопаркра сӗтелсем, саксем лартнӑ, тротуарсем тунӑ. Сцена та пур халӗ. Музейра фольклор уявӗсене тӑтӑшах ирттереҫҫӗ.
Музея хӑтлӑлатмалли проекта Эдуард Бахмиов хатӗрленӗ. Вӑл палӑртнӑ тӑрӑх, ҫамрӑк мӑшӑрсем туй кунӗнче фотосесси тумалли вырӑн шыраҫҫӗ. Халӗ ав – тархасшӑн.
Музей коолекцийӗнче – 400 ытла экспонат. Йӑлтах алӑпа тытса пӑхма пулать. Унта чикӗ леш енчен те курма килеҫҫӗ. Вӑл уҫӑлнӑранпа (1980 ҫул) пин-пин хӑна ҫитсе илемлӗ вырӑнпа киленнӗ.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (11.10.2024 15:00) сайра пӗлӗтлӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 759 - 761 мм, 3 - 5 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 3-5 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа хӗвелтухӑҫ енчен вӗрӗ.
| Вдовина Ираида Григорьевна, паллӑ чӑваш юрӑҫи ҫуралнӑ. | ||
| Пушкай Леонид Иванович, чӑваш сӑвӑҫи, драматургӗ ҫуралнӑ. | ||
| Афанасьев Алексей Андриянович, чӑваш сӑвӑҫи, ҫыравҫи, тӑлмачӗ ҫуралнӑ. | ||
| Виталий Енӗш, чӑваш сӑвӑҫи, ҫыравҫи, тӑлмачӗ ҫуралнӑ. | ||
| Исаева Людмила Сергеевна, сӑвӑҫ, тӑлмач ҫуралнӑ. | ||
| Краснов-Асли Василий Иванович, чӑваш ҫыравҫи ҫут тӗнчерен уйрӑлса кайнӑ. | ||
| Василий Краснов-Асли, чӑваш ҫыравҫи ҫут тӗнчерен уйрӑлса кайнӑ. | ||
| Романов Борис Александрович, чӑваш сӑвӑҫи вилнӗ. | ||
| Чӑваш АССРӗ вырӑнне Чӑваш Совет Социаллӑ Республики пулса тӑнӑ. | ||
Пулӑм хуш... |